2021
Een jaar vol uitdagingen.
2021; Eerste jaar dat Topaze onderdeel is van de periode van het Kunstenplan/ Meerjaren subsidie kunst & cultuur.
Het 2e jaar van een nieuwe situatie en pandemie die ook zijn impact heeft op kunst & cultuur, zo ook op de activiteiten van Stichting Topaze. Steeds is gezocht naar de mogelijkheden tussen de onmogelijkheden, wat kan wel ten tijde van de dan geldende maatregelen.
Ondanks periodes waarin beperkingen en aangepaste mogelijkheden zich afwisselden heeft Topaze steeds gezocht naar nieuwe manieren de activiteiten door te zetten. Ambities zijn bijgeschaafd, projecten liepen langer door, werden afgezegd of uitgesteld.
Activiteiten in 2021
Creatief Actief @ Kunstencentrum Transvaal
Dit project bestaat uit vier open inloopochtenden per week voor wijkbewoners, jongvolwassenen en schoolverlaters. De inloopochtenden hebben als doel cultuurparticipatie te vergroten juist van diegene die niet vanzelfsprekend met kunst en cultuur in aanraking komen. Iedereen is welkom en kan aan de slag gaan om de eigen expressie te onderzoeken en vorm te geven.
De activiteiten worden zo laagdrempelig mogelijk aan geboden. Topaze hecht waarde aan kennisverspreiding over kunst en cultuur. Vanuit dat oogpunt worden naast de activiteiten ook excursies georganiseerd. Samen op stap naar een museum, expositie of een culturele stadswandeling.
In 2021 tijdens verschillende lock-downs is vooral actie ondernomen om activiteiten aangepast uit te voeren en te zoeken naar wat wel mogelijk was.
De periode januari t/m mei 2021 is opgestart met online teken en schildersessies via Zoom als vervanging voor de reguliere (fysieke) inloopochtenden.
Voor sommige deelnemers was dit lastig en wennen, vaak werden zij zoveel mogelijk digitaal ondersteund. Een aantal deelnemers had door realisatie van een project met ondersteuning van Stichting Haëlla ( in 2020) een Chromebook gekregen om zich digitaal te kunnen ontwikkelen en mee te kunnen doen.
Vanaf 20 mei kon de werkplaats haar deuren weer openen om via een aangepast rooster fysiek aan de slag te gaan. Aangezien sommige deelnemers het prettig vonden om door online schilder en teken sessies vanuit huis mee te kunnen doen, werden deze twee ochtenden per week doorgezet.
In de zomermaanden zijn een aantal excursies georganiseerd (zie hieronder bij vakantie activiteiten) en tot de laatste lockdown in december is er een hybride vorm ontstaan van fysieke inloopochtenden in de werkplaats en digitale tekensessies via Zoom.
Zomeractiviteiten voor actieve cultuurparticipatie
Met ondersteuning van het Oranje Fonds zijn culturele activiteiten gerealiseerd gericht op actieve cultuurparticipatie van senioren. Deelnemers konden zich opgeven en hebben Panorama Mesdag bezocht en twee culturele stadswandelingen in combinatie met een boottocht gemaakt( thema's Art Nouveau in Den Haag, Louis Couperus). Naar aanleiding van de excursies hebben zij werken gemaakt in de werkplaats.
Zomeractiviteiten voor kinderen
In samenwerking met buurthuis Mandelaplein is er in de zomer van 2021 met basisschoolleerlingen groep 5 t/m 8 uit Transvaal workshops gegeven. In de ochtend hadden ze taalontwikkeling en in de middag talentontwikkeling bij Topaze. Het thema van de workshop was water. De leerlingen konden deelnemen aan workshops papierscheppen, marmeren, spetterpainten en panelen maken.
Cultuurparticipatie: Op Nationale Ouderendag het thema ‘Passie delen’ op de Dag tegen de eenzaamheid. In opdracht van het Madurodam Kinderfonds
20 basisschool leerlingen en 20 senioren hebben samen een schildering gemaakt. De opdracht was elkaars passie schilderen. Dit was onderdeel van een groot project bij Madurodam voor de week tegen de eenzaamheid.
Cultuureducatie door samenwerking met een praktijkschool uit de wijk
Na de zomervakantie liep project Transartexpress af; een twee-jarig project gericht op vergroten van cultuureducatie i.s.m. een praktijkschool uit de wijk SSVO De EinderPro.
Het project richtte zich op jongeren die weinig in contact komen met kunst en liet hen via 'kunst stages' kennis maken metdiverse kunstdisciplines en creatieve processen om hun eigen expressie te ontwikkelen.
Dit project kwam tot stand met ondersteuning van het Fonds voor cultuurparticipatie.
Omdat dit project twee jaar eerder gestart was, valt de financiering buiten het Kunstenplan.
In 2021 hebben jongeren uit bovenstaand project kunnen participeren aan de diverse andere projecten zoals K=? en Creatief Actief @ Kunstencentrum Transvaal doordat zij dagelijks in de werkplaats aanwezig waren.
Afronding meerjarige projecten in 2021
Kunstproject K=?
Projectplan K=? is een kunstproject met workshops, onderzoek en een expositie waar vragen rondom kunst het uitgangspunt zijn geweest. Het project zou worden afgesloten in voorjaar 2020 en was wegens de pandemie meerdere keren uitgesteld. Uiteindelijk is het project afgesloten met een expositie in het Atrium gedurende drie weken in november/ december 2021.
Wat is kunst? Wat betekent kunst? Waar kan je kunst vinden? Kan kunst iets duidelijk maken? Maar vooral: Wat doet kunst met en voor jou? Dit was het uitgangspunt voor het twee-jarig kunstproject. Deelnemers aan de workshops kwamen uit alle leeftijdsgroepen en hadden verschillende culturele achtergronden. De vragen leidden tot veel verschillende input en gesprekken.
In plaats van een grote opening is er een besloten bijeenkomst gehouden volgens de toen geldende maatregelen. Een aantal deelnemers konden in gesprek over hun kunstwerk met de aanwezige wethouder van Kunst & Cultuur Robert van Asten.
De expositie bestond uit een kleurrijk landschap van Haagse mensen en portretten, van kunstenaars die waren uitgedaagd om een ‘analoge selfie’ te maken (zelfportret). Alle deelnemers zijn kort geïnterviewd gedurende het project over hun kijk op kunst. Alsonderdeel van het project zijn de uitkomsten van dit onderzoek vastgelegd en gepubliceerd in een boekje.
Kunst en de Zorg
Project waarbij diverse culturele instellingen zijn benaderd om mee te werken aan een onderzoek naar de impact van actieve deelname aan kunst op senioren. Een initiatief van ZonMw, RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo (medio 2019):
“Er is steeds meer bewijs voor de positieve impact van kunst en cultuur op de gezondheid en het sociale welbevinden van senioren. Hoewel de positieve impact van kunstinitiatieven op senioren veelal wordt herkend en nationaal en internationaal wordt ondersteund in de literatuur, is het bewijs versnipperd. Bovendien ontbreekt het aan passend onderzoek naar de implementatie en continuatie van kunstinitiatieven.
Aanleiding genoeg voor Amsterdam UMC en Leyden Academy on Vitality and Aging om onderzoek te doen naar de waarde van kunst in de langdurige zorg door bestaande kunstinitiatieven te beschrijven en de impact te evalueren. Met als uiteindelijk doel deze voor een breder publiek bruikbaar te maken en bij te dragen aan de kwaliteit van leven van ouderen.”
Het plan was dat onderzoekers een jaar lang mee keken bij activiteiten gericht op actieve kunstparticipatie. Uiteindelijk door de pandemie heeft het onderzoek anderhalf jaar beslagen. Hierdoor liep een budget voor dit project door van 2019 t/m medio 2021.
Gedurende deze periode waren er diverse bijeenkomsten en kwamen de onderzoekers kijken in de werkplaats. Juni 2021 was een eindpresentatie van het project en de publicatie van een boek met resultaat van het onderzoek. Recent is een wetenschappelijk artikel over het onderzoek gepubliceerd.
2021: een jaar vol uitdagingen, flexibel opstellen en zoeken naar mogelijkheden.
Een jaar waarin veel ervaring is opgedaan, waar alles anders liep en toch veel activiteiten zijn uitgevoerd.
Het 1e jaar van Topaze als onderdeel van het Haagse culturele veld met ondersteuning vanuit het Kunstenplan. Topaze is trots op deze ondersteuning en erkenning en zal zich blijven inzetten om mensen actief te betrekken bij kunst en cultuur.
